الف عوامل روانشناختی موثر در رشد و تکامل کودک: یک مطالعه مروری

چکیده

زمینه و هدف: سال های ابتدایی کودکی مهم ترین سال های حیات است. تکامل ابتدایی کودک شامل حیطه های شناختی، احساسی، اجتماعی، جسمی، روانی و معنوی می باشد. اغلب ناسازگاری ها و اختلالات روانی در نوجوانی و بزرگسالی از بی توجهی به مسائل و مشکلات عاطفی و رفتاری دوران کودکی و عدم هدایت صحیح در روند رشد و تکامل ناشی می شود. لذا هدف از این مطالعه، مروری بر عوامل روانشناختی موثر در رشد و تکامل کودک می باشد.

روش: مطالعه حاضر یک مطالعه مروری است، کلیه مقالات چاپ شده در سالهای(1999-2021) که دارای متن کامل بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. جهت نگارش این خلاصه مقاله با استفاده از کلید واژه های لاتین psychological, child OR children, growth OR development ، و معادل فارسی آنها در پایگاه اطلاعاتی google scholar و پایگاه های اختصاصی نظیر: MEDLINE, , SID , Magiran PubMed SCOPUS, , Science Direct ,Cochrane بررسی صورت گرفت. در انتها از مجموع146 مقاله جستجو شده 21 مقاله مرتبط با هدف، مورد بررسی قرار گرفت.

یافته‌ها در نهایت یافته ها در 3 طبقه کلی دسته بندی گردید:

1-مراحل رشد شناختی: شامل حسی، حرکتی، پیش عملیاتی، عملیات عینی، عملیات انتزاعی یا صوری

2-عوامل روانشناختی موثر در رشد و تکامل کودک: الف) عوامل تضعیف کننده: عوامل خطر زیستی، روانی و اجتماعی مرتبط با فقر در دوران پره ناتال با تاثیر بر ساختار و عملکرد مغز و در کودکی منجر به نابرابری در تکامل و ایجاد ضعف در میزان تحصیلات و بهره وری در بزرگسالی، نابرابری در کشورهای کم درآمد باعث تفاوت طول عمر، افسردگی مادر باعث کاهش عملکرد شناختی و سطح بالای مشکلات رفتاری و پرورش کودکان ب) عوامل تقویت کننده: فرصت های آموزشی که توسعه شناختی اولیه را تسهیل می کند: یادگیری زود هنگام، تعامل مراقب و کودک (احساسات مثبت مراقب، حساسیت و پاسخگویی به کودک، اجتناب از مجازات فیزیکی سخت)، فعالیت های مراقب که باعث تقویت مهارت های زبان و حل مساله و تسریع پیشرفت اجتماعی و عاطفی می شود.

3-مداخلات روانشناختی موثر در رشد و تکامل کودک: الف) مداخلات روانی برای حمایت روانشناختی ب) مداخلات تغذیه ای برای حمایت رشد فیزیکی ج) مداخلات ترکیبی برای بهبود رشد فیزیکی و حمایت روانشناختی. همچنین به صورت مداخلات مبتنی بر کودک، مداخلات مبتنی بر والدین، مداخلات متمرکز مشترک.

نتیجه گیری، با یک محیط مراقبتی که از رشد شناختی و اجتماعی-عاطفی پشتیبانی می کند، کودکان رشد مغزی سالم را تجربه می کنند  و آنها را قادر می سازد تا به پتانسیل تکامل خود دست یابند. با استفاده از این پایه قوی ، آنها مسیرهای توسعه در طول زندگی را ایجاد می کنند و آنها را قادر می سازد تا از خانواده، جامعه و فرصت های آموزشی بهره مند شوند.

کلید واژه ها: رشد و تکامل، کودک، روانشناختی